نقش مدرسه در رشد و تکامل دانش‌آموزان


 

نويسنده:دکتر حسن ضياءالديني




 
مدرسه موسسه‌اي اجتماعي است که يک دانش‌آموز در سطوح متعدد اجتماعي، اقتصادي، هوشي و سني با ديگر دانش‌آموزان و افراد برخورد کرده و ضمن هماهنگي خود را به سلاح علم مجهز نموده و در کنار آن صفات لازم تکاملي را نيز به تدريج مي‌آموزد.
فضاي فيزيکي‌رواني و آموزشي مدرسه از جمله مسايلي است که مي‌تواند بازتاب مهم و قابل‌توجهي بر ساختار رشد و تکامل ذهني و فکري و نيز خلاقيت و سلامت روان دانش‌آموزان داشته باشد و به عنوان زيربنايي از بنيادهاي حرکت اجتماعي فرداي دانش‌آموزان مورد نظر قرار گيرد بنابراين دانش‌آموزان براي برقراري تعادل، کارهايي را انجام مي‌دهند که به آن مکانيزم‌هاي دفاعي مي‌گويند. اين مکانيزم‌ها عبارت‌اند از: گوشه‌گيري، توجيه، عقب‌نشيني و دليل‌تراشي و ... که در ميان دانش‌آموزان بسيار ديده مي‌شود. چون اکتسابات و دريافت‌هاي تجربي در اين مرحله از زندگي سهم مهمي در ساختار شخصيت آينده‌ دانش‌آموزان خواهد داشت. اگر آنها در اين مکان و زمان به طريق مناسبي پرورش يابند و تعليم ببينند و استعدادهاي بالقوه خود را در محيط مدرسه بشناسند و يا درواقع به آنها شناسانده شود و به درک موفقيت‌هايي نيز نايل آيند و در جهت مثبت پيش روند حرکتي مطلوب و رو به کمال خواهند داشت. اگر دانش‌آموزي در زمينه‌هاي يادگيري، انس و الفت با ديگران و هم‌کلاس‌ها و خلاقيت‌هايي که بايد او را مورد توجه معلمان قرار دهد تلاش کند يا در جهت منفي سوق داده شود انعکاس آن بر جريان زندگي آينده‌اش نيز سايه‌افکن خواهد شد.
دانش‌آموزان در مدرسه به طور مستقل و بدون واسطه مداخلات احساسي والدين به کسب تجربه و مهارت و آموزش مي‌پردازند و بيشتر در کنار هم‌سالان خود در جهت تکامل قرار مي‌گيرند.
مهارت برقراري ارتباط با ديگران در جريان بازي و مسابقات ورزشي يا ديگر حرکات دسته‌جمعي از جمله دستاوردهاي مدرسه براي آنها خواهد بود و به عبارت خلاصه‌تر در سنين 6 تا 12 سالگي دانش‌آموز بايد روش جهت‌يابي مثبتي در زمينه‌هاي شناخت توان فکري و جسمي خودش، جامعه‌اش، وضع اقتصاد خانواده‌اش و ... را به دست آورد.

در مدرسه دانش‌آموز علاوه بر بهره‌مندي از برنامه‌هاي درسي و شناخت علمي، اجتماعي و مهارت‌يابي در زمينه‌هاي فيزيکي قادر خواهد شد تا نسبت به کوششي که براي زندگي فردايش لازم است مسايلي را فراگيرد و تسلط تدريجي وي در اين زمينه‌ها افق ديد آموزشي و درک و فهمش را وسيع‌تر کرده به طوري که او را در يادگيري مطالب درسي و بهداشتي، خلاقيت و هنر ياري خواهد داد. سال‌هاي اول مدرسه زمينه‌ساز رشد اجتماعي دانش‌آموز براي عضويت در گروه‌هاي متعدد دبستان است و اين خود مي‌تواند عاملي براي آموزش، تفکر انتقادي، قضاوت براساس دليل، حس تعاون و قبول عضويت در گروه باشد که حاصل شکل‌گيري اين مسايل ايجاد و گسترش حس اعتماد به نفس، خودشناسي، خويشتن‌داري و احساس مسووليت نسبت به قوانين و حقوق ديگران خواهد شد.
دانش‌آموزان بايد محل و فرصتي براي خودآزمايي و کسب پيروزي داشته باشند تا بتوانند استعدادهاي خويش را در مکان و زمان مناسب به کمک تجربه شکوفا سازند و نتايج آن را ارزيابي کنند که مناسب‌ترين اين محل‌ها و فرصت‌ها، مدرسه و سال‌هاي اول دبستان است.
منبع:http://www.salamat.com